"Ik spéél het dansen"
Actrice Jolente De Keersmaeker danste door de lockdown. Waar veel artiesten noodgedwongen zaten te verkommeren in hun zetel, zocht zij een lege zaal op om te oefenen voor haar meest uitdagende project in lange tijd: Dans voor actrice.
“Jérôme en ik hielden contact via zoom. Nu, je moet weten, Jérôme is sowieso een voorstander van weinig reizen. Hij heeft een lage ecologische voetafdruk en is daar heel strikt en consequent in. Hij zal niet vliegen voor een productie. We zijn uitgenodigd op een festival in Wenen, wel, dat zal een reis met de nachttrein worden.”
Ik heb me laten vertellen dat zijn ecologische aanpak ook ingrijpt in de voorstelling zelf. Er zijn geen programmablaadjes.
Jolente: “Dat klopt. Ik speel het programmablaadje (lacht). Je kan denken: wat maken die paar papiertjes nu uit? Maar het is een symbolische keuze natuurlijk. Daarnaast hebben we ook ingegrepen in de belichting, de spots. We vroegen ons af: kunnen we niet werken met lampen die minder energie verbruiken? We hebben geprobeerd met twee neons, maar dat was wel heel karig (lacht). Wat het uiteindelijk is geworden, zie je tijdens de voorstelling. Ik deel ook mee aan het publiek hoeveel kilowattuur we precies verbruiken.”
"Zonder te willen pleasen"
Bij STAN zijn jullie het gewend om zonder regisseur te werken. Hoe viel het mee voor jou om nu die sturing te voelen?
Jolente: “Jérôme heeft een duidelijke visie. De voorstelling zit dramaturgisch fantastisch in elkaar en daar word ik door gedragen. Dat is heel fijn om voelen. Maar dat wil niet zeggen dat het rimpelloos is gelopen. Hij was heel direct in zijn feedback en er waren discussies waarin ik hem ook weerwoord gaf. Maar ik heb vooral toch veel geleerd.”
“Hij zei bijvoorbeeld dat ik - en dat klinkt misschien wat technisch - mijn eigen ruimte moest bepalen op scène. Zonder te willen pleasen of naar een publiek toe te werken. In mijn eigen concentratie zitten, een ijzerheinigheid uitstralen op scène, een vastberadenheid, en dan kan je heel veel. Dat was een klik voor mij. Het maakte dat ik verder in mezelf kon graven en dat ik nu des te liever op scène sta.”
Anne Teresa De Keersmaeker is je zus. Voelde je soms de drang om haar bellen voor advies?
Jolente: “Nee, helemaal niet. Het is een totaal ander terrein. Anne Teresa maakt dansen, haar referentiepunten zijn anders. Wat ik doe is geen dans, maar theater. Ik spéél het dansen. Wat ik doe, komt helemaal uit mezelf.”
Heeft ze de voorstelling al gezien?
Jolente: “Jaja. Ze vond het mooi. Maar het is natuurlijk… (denkt na) Omdat het heel persoonlijk is, en we zijn zussen is het ook wel… Maar, ja, ze vond het mooi.”
Dans voor actrice maakt op zaterdag 4 december deel uit van een Double Bill, samen met Ice skates and other cruelties van Camille Paycha.
Dans voor actrice is een solovoorstelling waarin Jolente danst. Maar is het een dansvoorstelling? Als een losgeslagen schoenmaker walst ze weg van haar leest en belandt ze op onbekend terrein, tot ze daar zichzelf terugvindt.
Interview - Ronald Verhaegen
Je danst. Hoe is het zover gekomen?
Jolente: “In september 2019 belde Jérôme Bel (choreograaf uit Parijs, red.) mij op. Hij vertelde dat hij een dansvoorstelling wou maken voor een actrice. Mijn eerste reactie was: how how. Maar hij legde uit dat hij al enkele jaren bezig is met het uit de voetsporen van de moderne dans treden. Hij vindt dat men in de moderne dans vandaag te veel vastzit in een vormelijkheid. Die wil hij loslaten. In dit geval vroeg hij zich af wat er zou gebeuren als ik een aantal iconische choreografieën, door hem gekozen, zou dansen. Hou zou ik die interpreteren?”
Over welke choreografieën gaat het?
Jolente: “Een scène uit Café Müller van Pina Bausch, of iets van Isadora Duncan, de grondlegger van de moderne dans. De grote namen. Ik weet niet of ik ze allemaal moet verklappen (lacht). Het is niet bedoeling dat ik die scènes ga na-dansen, maar dat ik vetrek vanuit mijn verbeelding. En vanuit materiaal dat beschikbaar is over die artiesten. Ik heb veel met Jérôme gepraat over de geschiedenis van de moderne dans, over mensen als Steve Paxton eind jaren ‘60 in New York. Ik heb ook video’s bekeken van bijvoorbeeld Trisha Brown en boeken gelezen zoals de biografie van Isadora Duncan.”
"In de diepte zoeken naar de dans in mij"
Kan je eigenlijk dansen?
Jolente: “Jérôme zegt: iedereen kan dansen. Je moet het gaan zoeken in jezelf. Hij begon met vragen te stellen als: wat zijn je eerste herinneringen aan dans? In mijn geval ballet als jong meisje. Wat zijn filmfragmenten die je zijn bijgebleven? Ah, John Travolta (glimlacht). Met die herinneringen zijn we dan aan de slag gegaan. En ik dans sowieso heel graag, er zijn sommige liedjes die me helemaal uit de bol doen gaan.”
Jérôme woont in Parijs, jij hier. Er is corona. Hoe liepen de repetities?
Jolente: “In het begin - en da’s nog voor de pandemie losbrak - zagen we elkaar één keer om de twee maanden, zoiets. Dan ging ik naar Parijs, of kwam Jérôme naar hier. Dan ineens kwam corona en werd alles stilgelegd. Daardoor heb ik heel veel tijd gehad om mij voor te bereiden. Ik was alleen en kon, wanneer ik maar wilde, in de werkruimte van STAN (het theatergezelschap waar Jolente deel van uitmaakt, red.) terecht. Die zeeën van tijd stelden mij in de mogelijkheid om in de diepte te zoeken naar de dans in mij. Om al het materiaal dat ik voor de voeten kreeg te verwerken.”
(Lees verder onder de trailer)