Eva Binon & Jason Dousselaere: "de extatische veelheid van ons bestaan"
Na de mens als scheppend wezen in Pygmalion nemen theatermakers en performers Eva Binon en Jason Dousselaere nu het begrip ‘catharsis’ onder de loep. De term wordt toegeschreven aan Aristoteles en meestal vertaald als ‘emotionele zuivering’. Een echt duidelijke uitleg over de betekenis ervan is echter niet te vinden in zijn Poetica. Die vatbaarheid voor interpretatie is de reden waarom catharsis voor verschillende stromingen en denkers iets anders is gaan betekenen. Ook voor Eva en Jason? Ze begonnen hun vooronderzoek in De Grote Post.
door Phéline Thierens
Eva “We beslisten al snel om de veelheid aan betekenissen te omarmen. In al de mogelijkheden van ons bestaan vinden wij allebei een soort bevrijding en plezier. Naar het voorbeeld van Duizend-en-één-nacht gebruiken we een raamvertelling om die veelheid te structureren. In een labyrint van verhalen kunnen we concrete instanties van catharsis verstoppen, maar ook verhalen in elkaar laten overlopen. Zoals Sheherazade in Duizend-en-een-nacht de sultan van zijn waanzin verlost door nacht na nacht liefdevol te vertellen en hervertellen, zoeken wij ook een vorm van vernieuwing en bevrijding in het maken en steeds opnieuw vertellen van verhalen.”
Jason “Tijdens ons onderzoek hebben we een heel breed spectrum van bronnen besproken. Als ik daaruit één tekst zou moeten kiezen als ultieme inspiratiebron, is het Leaves Of Grass van Walt Whitman. Die tekst (zie onder voor een fragment) viert echt de extatische veelheid van ons bestaan.”
"Een evenwicht tussen concentratie en loslaten"
Waarin ligt voor jullie als spelers de catharsis?
Jason “We kozen er bewust voor om niet met een vaste tekst te werken. Op die manier laten we zoveel mogelijk ruimte voor improvisatie, binnen een raamwerk van wat volgens ons inhoudelijk en structureel zeker in de voorstelling moet. Doordat we als spelers de vrijheid hebben om de verhalen elke avond te veranderen, moeten we voortdurend op elkaar letten en erg aanwezig zijn. Die zoektocht naar een evenwicht tussen concentratie en loslaten is op een rare manier heel bevrijdend.”
Wat maakt van jullie een goed duo?
Eva “We zijn allebei geïnteresseerd in hetzelfde onderzoek naar verschillende manieren van spelen. Tijdens het improviseren putten we allebei inhoudelijk en thematisch ook uit gelijklopende bronnen. We spelen graag en laten ons graag verrassen. Er is natuurlijk wel een soort vertrouwen nodig: dat konden we enkel opbouwen door er vaak aan te werken.“
"Onze kiem heeft het overleefd"
Welke rol speelt het publiek?
Eva “Voor ons is het publiek niet enkel toeschouwer maar ook schepper. Doordat we niet werken met een vooraf bepaalde, eenduidige lijn of interpretatie van het stuk of de werkelijkheid, bestaat er voor ons ook geen 'correcte' manier om het stuk te lezen. Daardoor zien wij de kijker als het element dat het stuk afmaakt. We krijgen na elke voorstelling veel verschillende visies op wat ons stuk betekent en moedigen dat ook aan. Wat je ervan denkt, zegt iets over je kijk op de wereld.”
Welke raad bracht jullie residentie in De Grote Post?
Jason “In de Grote Post hebben we vooral heel veel gepraat, gelezen en informatie naar elkaar gegooid. Het was de eerste keer dat we echt fysiek samen zaten voor dit stuk. Aangezien deze periode de rest van ons parcours heeft voortgebracht, voelen we niks minder dan de grootste dank voor De Grote Post en de zee zelf. Onze kiem heeft het overleefd.”
LEAVES OF GRASS
Illustrious every one!
Illustrious what we name space, sphere of unnumber'd spirits,
Illustrious the mystery of motion in all beings, even
the tiniest insect,
Illustrious the attribute of speech, the senses, the body,
Illustrious the passing light—illustrious the pale reflection on the new moon in the western sky,
Illustrious whatever I see or hear or touch, to the last.
Good in all,
In the satisfaction and aplomb of animals,
In the annual return of the seasons,
In the hilarity of youth,
In the strength and flush of manhood,
In the grandeur and exquisiteness of old age,
In the superb vistas of death.
Wonderful to depart!
Wonderful to be here!
The heart, to jet the all-alike and innocent blood!
To breathe the air, how delicious!
To speak—to walk—to seize something by the hand!
To prepare for sleep, for bed, to look on my rose-colour'd
flesh!
To be conscious of my body, so satisfied, so large!
To be this incredible God I am!
To have gone forth among other Gods, these men and
women I love.
Wonderful how I celebrate you and myself!
How my thoughts play subtly at the spectacles around!
How the clouds pass silently overhead!
How the earth darts on and on! and how the sun, moon,
stars, dart on and on!
How the water sports and sings! (surely it is alive!)
Walt Whitman