Maria do Carmo de Carvalho Rebelo de Andrade. Wie met zo’n naam ter wereld komt, lijkt voorbestemd om fadozangeres te worden, eerder dan treinconducteur of business analist. En al helemaal als je wieg bij een fadogezin in Lissabon staat. Teresa Siqueira, de moeder van Carminho - zo is Maria zich later gaan noemen - was een beroemde fadista en organiseerde thuis fado-avonden. Van kleins af was Carminho daarbij aanwezig. “Fado zat al in mij zonder dat ik wist wat het was,” zegt ze. “Het was alsof ik een extra moedertaal meekreeg.”

Carminho was twaalf toen ze voor het eerst optrad. Ze zong in fadohuizen en leerde van de vakmensen die ze ontmoette. Ze ontwikkelde zich tot één van de meest getalenteerde en vernieuwende stemmen van haar generatie. Ze kijkt over het muurtje en linkt haar fado ook aan pop, bossa nova of een ander genre dat haar pad kruist. Ze is ook te horen aan de zijde van sterren als Milton Nascimento of laatst nog Caetano Veloso. Maar nu gaat alle aandacht naar haar pas verschenen album Portuguesa.

door Ronald Verhaegen

Je vorige album heet Maria en gaat over jezelf, wie is de Portugese vrouw uit de titel van het nieuwe album?

Carminho “Ook ik. Maar evengoed andere Portugese vrouwen. Mijn teksten gaan over de manier van leven in ons land en over onze taal. Portugal is een heel divers land, met veel invloeden uit andere delen van de wereld. Ik wil onze identiteit verkennen. Traditie gemengd met nieuwe invloeden en daaraan toegevoegd mijn eigen ervaringen. De nadruk ligt daarbij op het vrouwelijke, op het loslaten van traditionele rollenpatronen. Niet als statement, maar vanuit een progressief idee.”

Welke nieuwe invloeden spreken je aan?

Carminho “Ik luister veel naar hiphop, techno en elektronische muziek. Veel artiesten leggen een mooie weg af, tonen persoonlijkheid. Dat spreekt mij aan. Identiteit is belangrijk, identiteit doet je overleven, doet je ergens bijhoren.”

“Ik blijf werken aan mijn identiteit. Wat is fado voor mij? Hoe druk ik mij uit? Hoeveel gevoel leg ik erin? - het is belangrijk om daar een goede balans in te vinden. Hoeveel improvisatie laat ik toe? Vragen waarop ik antwoorden blijf zoeken.  En meer en meer kom ik bij de essentie van elk lied terecht. Ik doe grondige research en componeer mijn eigen traditionele fado’s om zo een repertoire op te bouwen.”

Zing je nog in de traditionele fadohuizen, zoals vroeger?

Carminho “Ja, met vrienden, of met mijn broer die ook zingt. Maar niet meer in ons eigen huis, we zijn geen family business meer (lacht).”

Met je vorige album speelde je 85 concerten in 20 landen. Houd je ervan om onderweg te zijn?

Carminho “Ja, ik doe het graag. Het is telkens opwindend om met mijn muzikanten op tour te gaan. Sommigen onder hen staan al meer dan tien jaar aan mijn zijde. Ze zijn heel genereus en gaan mee in mijn manier van denken. Daarnaast vind ik het boeiend om nieuwe landen te bezoeken en verschillende publieken te leren kennen. Mensen reageren heel verschillend al naargelang de regio. In China bijvoorbeeld zijn mensen heel stil en geconcentreerd, terwijl ze in Korea heel uitgelaten en luidruchtig zijn.”

Je nam een duet op met levende legende Caetano Veloso. Hoe ging dat?

Carminho “Ik heb het geluk dat mijn muziek goed ontvangen wordt in Brazilië. Ik kreeg daardoor de kans om samen te werken met grote namen als Marisa Monte, Milton Nascimento en Caetano Veloso. Caetano ontmoette ik dankzij een gala voor Braziliaanse muziek in 2017. Ik zong er en hij zat in het publiek. Nadien vermeldde hij mijn optreden in een krant. Zo kwamen we in contact en werden we vrienden.”

“Ik nam vervolgens een lied op met zijn zoon Tom en we raakten ook in gesprek over de taalverschillen tussen het Portugees en het Braziliaans, maar ook over bredere culturele verschillen tussen onze landen. In 2021 nodigde hij me dan uit om een duet op te nemen voor zijn album Meu Coco. Dat werd Você-você. Ik ben de enige artiest die naast Caetano te horen is op dat album. Een hele eer. Ik vind hem een genie. Het is fascinerend om te zien hoe hij aan zijn ideeën komt.”

Verhalen over fado

Wie is de volgende op je wish list?

Carminho (lacht) “Het is beter om niet teveel te verwachten. Gewoon doorwerken en geloven in wat je doet en de rest laat ik aan anderen over.”

Over verwachtingen gesproken: wat krijgen we te zien in Oostende op 25 april?

Carminho “Ik zal er uiteraard mijn nieuwe album voorstellen. En ik speel ook enkele oudere nummers. Ik toon zowel vooruitgang als traditie. Ondertussen onderhoud ik de mensen met verhalen over fado en over mijn parcours doorheen die wonderlijke muziek.” 

Bestel hier je tickets voor Carminho, op dinsdag 25 april in De Grote Post

© Mariana Maltoni